Uluslararası ilişkilerdeki dinamiklerin sürekli değiştiği günümüzde, İsrail'in bölgesel bir güç olma hedefi ciddi bir tartışma konusu haline gelmiştir. "Foreign Policy" dergisine göre, İsrail’in bu hedefe ulaşamaması için birçok neden mevcut. Orta Doğu’da süregelen çatışmalar, bölgesel anlaşmazlıklar ve uluslararası baskılar, İsrail’in gücünü kısıtlayan etkenler arasında yer alıyor. Peki, İsrail gerçekten bölgesel bir güç olma kapasitesine sahip mi, yoksa bu sadece bir ütopya mı? Bu yazıda, İsrail'in bölgesel güç olma iddialarını ve karşılaştığı engelleri derinlemesine inceleyeceğiz.
İsrail'in bölgesel güç olma arzusunun kökenleri, tarihsel ve coğrafi açıdan oldukça derinlere inmektedir. Kuruluşu 1948 yılına dayanan İsrail, başlangıçta varoluşsal tehditlerle karşı karşıya kalmış, ancak zamanla askeri ve teknolojik alanda önemli ilerlemeler kaydetmiştir. Ancak herkesin öğrendiği gibi, güç sadece askeri güce dayanmıyor. Ekonomik sürdürülebilirlik, diplomatik ilişkiler ve iç politikadaki istikrar, bir ülkenin bölgesel ve küresel düzeydeki gücünü belirleyen unsurlar arasında yer alır.
Son yıllarda, İsrail’in stratejik planları, savunma sanayiindeki inovasyonlar ve istihbarat yetenekleri ile birleşerek dikkat çekici bir gelişim göstermiştir. Ancak bu gelişim, İsrail’in komşu ülkeleriyle olan ilişkilerindeki karmaşıklıkla karşılaştırıldığında oldukça sınırlıdır. Hizbullah, Hamas ve diğer İslamcı gruplarla süregelen çatışmalar, İsrail’in bölgede kalıcı bir güç olma çabalarını baltalamaktadır. Ayrıca, Arap devletleriyle ilişkilerin normalleşmesi adına yapılan girişimler, sadece yüzeysel bir değişim yaratmıştır; derin politik ve sosyal sorunlar hala çözüme kavuşmamıştır.
Bir ülkenin uluslararası alanda etkin bir güç olabilmesi için öncelikle güçlü diplomatik ilişkiler kurması şarttır. Ancak İsrail’in dünya genelindeki algısı, bazı ülkeler nezdinde olumsuz olmaya devam ediyor. Filistin meselesi, bu noktada en büyük sorun olarak karşımıza çıkıyor. Filistinlilerin hakları ve bağımsızlık talepleri, uluslararası kamuoyunun büyük bir kısmında yer eden bir hassasiyet. Bu durum, İsrail’in meşruiyetini sorgulatan ve onun bölgede güç kazanmasına engel olan bir faktördür.
Son dönemde, ABD’nin İsrail’e verdiği destek ve bu desteğin Orta Doğu politikalarında yarattığı değişim, birçok uzman tarafından sorgulanıyor. ABD’nin dış politikası, İsrail’in bölgesel gücünü pekiştirmek yerine, çoğu zaman kalıcı sorunların derinleşmesine neden olmuştur. Ayrıca, Avrupa Birliği ve diğer büyük güçlerin İsrail’in politikalarına karşı daha eleştirel bir tutum sergilemeleri, ülkenin uluslararası siyasi sahnede yaşadığı sıkıntılara bir yenisini ekliyor.
Özetlemek gerekirse, İsrail’in bölgesel güç olma hedefi, iç ve dış dinamiklerin etkisi altında şekillenmektedir. Güçlü bir ordu ve gelişmiş teknolojiye sahip olmasına rağmen, karşılaştığı siyasi ve sosyal engeller, onun bu hedefe ulaşmasını zorlaştırıyor. Gelecekte Çözüm Süreci’nin nasıl şekilleneceği ve uluslararası ihtiyaçlara nasıl cevap vereceği, İsrail’in bölgesel güç olma hayallerinin yönünü belirleyecektir. Bu nedenle, uluslararası diplomasinin nasıl evrileceği ve bölgedeki diğer ülkelerle olan ilişkilerin gidişi, önümüzdeki yıllarda bu konuda belirleyici unsurlar olacak.
İleriye dönük, İsrail'in bölgesel güç olabilmesi için kapsamlı bir strateji geliştirmesi ve bu stratejiyi uygularken, sadece askeri güce dayanmayan, çok yönlü bir politikalar seti oluşturması gerekmektedir. Bu durum, aynı zamanda Orta Doğu'daki barış çabalarına katkıda bulunarak, komşularıyla ilişkilerini normalleştirme ve sürdürülebilir bir güvenlik ortamı oluşturma çabalarını da içermelidir. İlerleyen dönemlerde, bu faktörlerin bir araya gelmesi, İsrail'in uluslararası sistemdeki yerini yeniden değerlendirmesine olanak tanıyabilir. Ancak mevcut trajediler ve belirsizlikler göz önüne alındığında, İsrail’in bu hayaline ulaşılması oldukça zor bir görev olmaya devam edecektir.
